Çatışmayı Bitirmek İçin Ortaya Çıkan Barış
Anlaşması; Filipinler'deki Mindanao'ya ve HWPL'ye Bir Bakış Açısı
Ukrayna
ile Rusya arasında Şubat 2022'de başlayan savaş, Ukrayna ülkesini harap etti ve
milyonlarca hayatı etkiledi. Bu savaş nedeniyle hepimizi etkileyen küresel
enflasyon, düşen hisse senedi fiyatları ve yükselen petrol fiyatları gördük. Bu
nedenle, bu savaşı bitirmenin ve barışı sağlamanın aciliyetini hissediyoruz.
Neden anlaşmazlıklar ve çatışmalarla yaşamak zorundayız ve gerçekten ne istiyoruz?
Bunu anlamak için, anlaşmazlıkların ve çatışmaların üstesinden gelen ve bir
barış kültürüyle değiştirilen Mindanao'ya bir göz atalım.
Mindanao'daki Çatışmanın Nedenleri
Filipinler'in
güneyindeki bir ada olan Mindanao, 1946'da İspanyol ve Amerikan
kolonizasyonundan resmen bağımsız olmayı başardı. Ancak Mindanao'daki
huzursuzluk, Batı tarzı yönetim sisteminin neden olduğu siyasi, kültürel ve
ekonomik çıkarlar arasındaki çatışmalar ve ayrıca sömürge yönetimine direnişin
neden olduğu dini ve etnik kimlik çatışmaları nedeniyle başladı. Özellikle Mindanao nüfusunun %5'ini oluşturan
Filipinler'in yerli Müslümanları olan 'Morolar' etnik ve dini azınlık konumuna
getirilmiş ve buna karşı çıkmışlardır. 1960'ların sonlarında Filipin hükümeti
ile Morolar arasında askeri çatışmalar başladı.
Hükümet Önderliğindeki Barış Yol Haritası
ve Yönleri
Yerli
Filipinli Müslüman halk Moro, Müslümanlara karşı baskı ve ayrımcılığa dayalı
olduğunu düşündükleri politikalara direndi ve 1972'de Moro Ulusal Kurtuluş
Cephesi'ni (MNLF) kurdu. Filipin hükümeti ile MNLF arasındaki çatışma, çok
sayıda can kaybı ve mülteci ile sonuçlandı. Çatışmaya arabuluculuk yapmak için
1976'da Filipin hükümeti ile MNLF arasında aracılık yapan İslam Konseyi
aracılığıyla bir barış anlaşması imzalandı, ancak Moro'nun özerkliğinin
gerçekleşmesi zorlaştığı için anlaşmanın uygulanması sırasında barışın ilk
aşamaları sağlanamadı. Daha sonra, MNLF içinde barış anlaşmasına karşı çıkan
hizipler bağımsız hale geldi ve 1977'de genişleyerek müthiş bir silahlı kuvvete
dönüşen Moro İslami Kurtuluş Cephesi'ni (MILF) kurdu. 2000'lerde Filipin
hükümeti ile MILF arasındaki topyekün savaş 120.000 ölüm ve 3 milyondan fazla
mülteci ile sonuçlandı. Daha sonra, ordu ve MILF 2012 yılında Japonya, Malezya,
Avrupa Birliği ve uluslararası STK'ların tahkimiyle Bangsamoro Çerçeve
Anlaşması'nı (FAB) kabul etti. Çerçeve aracılığıyla üzerinde anlaşmaya varılan
seçimler, ekonomik kalkınma, vergilendirme, eğitim, refah ve sosyal destek gibi
özerk işlevlerin gerçekleştirilmesi için uzun bir barış sürecinin başlangıcı
oldu.
Eşi görülmemiş bir Vatandaş Öncülüğünde
Barış Antlaşması
Eylül
2013'te, Mindanao eski Başpiskoposu Antonio Ledesma, Mindanao'daki çatışmayla
ilgili durumu HWPL Başkanı Man-hee Lee'ye açıkladı ve anlaşmazlığı çözmek için
arabulucu rolünü üstlenmesini önerdi. Buna göre Başkan Lee, Mindanao'daki
siyasi, dini ve sivil toplum temsilcilerini bir araya getirdi ve onları
Katolik-İslam ihtilafına arabuluculuk yapmak için 24 Ocak 2014'te bir sivil
barış anlaşması imzalamak üzere bir araya getirdi.
Barış
anlaşmasından önce, Mindanao Eyalet Üniversitesi öğrencileri ve uluslararası
gençlik gruplarının üyeleri de dahil olmak üzere yaklaşık 1000 kişi,
Filipinler'in General Santos kentindeki Mindanao bölgesinde ilk kez bir Barış Yürüyüşü
gerçekleştirdi. Bu, çeşitli bölgelerden barış ve çatışmaların sona ermesini
isteyen vatandaşların gönüllü katılımıyla sağlandı; daha önceki barış
anlaşmalarından farklı olarak, vatandaşlar tarafından yönetilen bir barış
iradesi gösterdi. Anlaşma sırasında Başkan Lee katılımcılara “Barış mı, savaş
mı istiyorsunuz?” diye sordu. O sırada tüm katılımcılar barış istediklerini
söyleyerek parmak kaldırdıklarında, Başkan Lee orada bulunan Katolik ve İslam
temsilcileriyle görüşerek, “Öyleyse barış anlaşmasını imzalayın” dedi.
Çatışmaları sona erdirmek ve barışı sağlamak için uzlaşma ve işbirliği için
ellerinden gelenin en iyisini yapmaya çağırdı. Barış anlaşmasının
imzalanmasının ardından İslam ve Katolikliği temsil eden iki lider, ayrıca
hükümet ve özel sektör, siyaset ve din el ele verdi. O zamandan beri 24 Ocak,
Mindanao'daki barış anlaşmasının yıldönümü ve Mindanao'da barışı anan
festivaller ve etkinliklerin günü oldu.
HWPL
aracılı barış anlaşmasının bir sonucu olarak, Mindanao Barış Süreci
vatandaşların, hükümetlerin ve uluslararası toplulukların çabalarıyla ortaya
çıktı. 27 Mart 2014'te Filipin hükümeti ile Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MILF)
arasında Kapsamlı Bangsamoro Anlaşması (CAB) imzalandı. Bugün, birkaç STK,
kalıcı barışı destekleyerek ve insani yardım sağlayarak Mindanao'da barışı
korumak için çalışıyor. HWPL, ulusal liderler ve vatandaşlarla barışı inşa
etmenin başlangıç noktası haline geldi ve barış, karşılıklı anlayış, saygı,
uyum ve eğitim, din, gençlik ve kadın gibi sivil toplum ilkelerine odaklanarak
Filipinler'de barışı Mindanao'nun ötesine yaydı.
HWPL, Bölgesel ve Uluslararası Çatışmalarda
Kar Amacı Gütmeyen Özel Kuruluşlar (NPO'lar) İçin Bir Barış Modeli Sundu
Mindanao'da
devletin bile çözemediği çatışmayı çözen Göklerin Kültürü, Dünya Barışı, Işığın
Restorasyonu (HWPL), 2013 yılında kurulmuş ve dünya çapında barış faaliyetleri
yürüten, savaşın durdurulması ve barışın sürdürülmesi amacını güden
uluslararası bir barış STK'sıdır. 14
Mart 2016'da HWPL, dünyanın dört bir yanından uluslararası hukuk uzmanlarıyla
Barış ve Savaşın Durdurulması Bildirgesi'ni (DPCW) duyurdu. Bu belge,
'ihtilafları önlemek ve çözmek için ulusal ve uluslararası bir yasal temel
oluşturmak, din özgürlüğünü garanti altına almak, dini ve etnik kimliğe dayalı
şiddet içeren çatışmaları önlemek ve ve yurttaş katılımı yoluyla bir barış
kültürünü yaygınlaştırmak gibi çağın gerektirdiği barış ilkelerini içeren
yasal, kurumsal ve normatif işlevleri olan uluslararası bir yasal belgedir.
Buna dayanarak, HWPL, ülkeler, uluslararası kuruluşlar ve sivil toplum
kuruluşları da dahil olmak üzere küresel vatandaşları, sürekli barış
faaliyetleri yürüterek çatışmasız barışçıl bir dünya inşa eden faaliyetleri
desteklemek için DPCW'ye katılmaya ve onunla işbirliği yapmaya çağırıyor.
Yorumlar
Yorum Gönder