Çatışmayı Bitirmek İçin Ortaya Çıkan Barış Anlaşması; Filipinler'deki Mindanao'ya ve HWPL'ye Bir Bakış Açısı

 Ukrayna ile Rusya arasında Şubat 2022'de başlayan savaş, Ukrayna ülkesini harap etti ve milyonlarca hayatı etkiledi. Bu savaş nedeniyle hepimizi etkileyen küresel enflasyon, düşen hisse senedi fiyatları ve yükselen petrol fiyatları gördük. Bu nedenle, bu savaşı bitirmenin ve barışı sağlamanın aciliyetini hissediyoruz. Neden anlaşmazlıklar ve çatışmalarla yaşamak zorundayız ve gerçekten ne istiyoruz? Bunu anlamak için, anlaşmazlıkların ve çatışmaların üstesinden gelen ve bir barış kültürüyle değiştirilen Mindanao'ya bir göz atalım.

 
Mindanao'daki Çatışmanın Nedenleri

 Filipinler'in güneyindeki bir ada olan Mindanao, 1946'da İspanyol ve Amerikan kolonizasyonundan resmen bağımsız olmayı başardı. Ancak Mindanao'daki huzursuzluk, Batı tarzı yönetim sisteminin neden olduğu siyasi, kültürel ve ekonomik çıkarlar arasındaki çatışmalar ve ayrıca sömürge yönetimine direnişin neden olduğu dini ve etnik kimlik çatışmaları nedeniyle başladı. Özellikle Mindanao nüfusunun %5'ini oluşturan Filipinler'in yerli Müslümanları olan 'Morolar' etnik ve dini azınlık konumuna getirilmiş ve buna karşı çıkmışlardır. 1960'ların sonlarında Filipin hükümeti ile Morolar arasında askeri çatışmalar başladı.

 

Hükümet Önderliğindeki Barış Yol Haritası ve Yönleri

 Yerli Filipinli Müslüman halk Moro, Müslümanlara karşı baskı ve ayrımcılığa dayalı olduğunu düşündükleri politikalara direndi ve 1972'de Moro Ulusal Kurtuluş Cephesi'ni (MNLF) kurdu. Filipin hükümeti ile MNLF arasındaki çatışma, çok sayıda can kaybı ve mülteci ile sonuçlandı. Çatışmaya arabuluculuk yapmak için 1976'da Filipin hükümeti ile MNLF arasında aracılık yapan İslam Konseyi aracılığıyla bir barış anlaşması imzalandı, ancak Moro'nun özerkliğinin gerçekleşmesi zorlaştığı için anlaşmanın uygulanması sırasında barışın ilk aşamaları sağlanamadı. Daha sonra, MNLF içinde barış anlaşmasına karşı çıkan hizipler bağımsız hale geldi ve 1977'de genişleyerek müthiş bir silahlı kuvvete dönüşen Moro İslami Kurtuluş Cephesi'ni (MILF) kurdu. 2000'lerde Filipin hükümeti ile MILF arasındaki topyekün savaş 120.000 ölüm ve 3 milyondan fazla mülteci ile sonuçlandı. Daha sonra, ordu ve MILF 2012 yılında Japonya, Malezya, Avrupa Birliği ve uluslararası STK'ların tahkimiyle Bangsamoro Çerçeve Anlaşması'nı (FAB) kabul etti. Çerçeve aracılığıyla üzerinde anlaşmaya varılan seçimler, ekonomik kalkınma, vergilendirme, eğitim, refah ve sosyal destek gibi özerk işlevlerin gerçekleştirilmesi için uzun bir barış sürecinin başlangıcı oldu.

 

Eşi görülmemiş bir Vatandaş Öncülüğünde Barış Antlaşması

 Eylül 2013'te, Mindanao eski Başpiskoposu Antonio Ledesma, Mindanao'daki çatışmayla ilgili durumu HWPL Başkanı Man-hee Lee'ye açıkladı ve anlaşmazlığı çözmek için arabulucu rolünü üstlenmesini önerdi. Buna göre Başkan Lee, Mindanao'daki siyasi, dini ve sivil toplum temsilcilerini bir araya getirdi ve onları Katolik-İslam ihtilafına arabuluculuk yapmak için 24 Ocak 2014'te bir sivil barış anlaşması imzalamak üzere bir araya getirdi.

 Barış anlaşmasından önce, Mindanao Eyalet Üniversitesi öğrencileri ve uluslararası gençlik gruplarının üyeleri de dahil olmak üzere yaklaşık 1000 kişi, Filipinler'in General Santos kentindeki Mindanao bölgesinde ilk kez bir Barış Yürüyüşü gerçekleştirdi. Bu, çeşitli bölgelerden barış ve çatışmaların sona ermesini isteyen vatandaşların gönüllü katılımıyla sağlandı; daha önceki barış anlaşmalarından farklı olarak, vatandaşlar tarafından yönetilen bir barış iradesi gösterdi. Anlaşma sırasında Başkan Lee katılımcılara “Barış mı, savaş mı istiyorsunuz?” diye sordu. O sırada tüm katılımcılar barış istediklerini söyleyerek parmak kaldırdıklarında, Başkan Lee orada bulunan Katolik ve İslam temsilcileriyle görüşerek, “Öyleyse barış anlaşmasını imzalayın” dedi. Çatışmaları sona erdirmek ve barışı sağlamak için uzlaşma ve işbirliği için ellerinden gelenin en iyisini yapmaya çağırdı. Barış anlaşmasının imzalanmasının ardından İslam ve Katolikliği temsil eden iki lider, ayrıca hükümet ve özel sektör, siyaset ve din el ele verdi. O zamandan beri 24 Ocak, Mindanao'daki barış anlaşmasının yıldönümü ve Mindanao'da barışı anan festivaller ve etkinliklerin günü oldu.

 HWPL aracılı barış anlaşmasının bir sonucu olarak, Mindanao Barış Süreci vatandaşların, hükümetlerin ve uluslararası toplulukların çabalarıyla ortaya çıktı. 27 Mart 2014'te Filipin hükümeti ile Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MILF) arasında Kapsamlı Bangsamoro Anlaşması (CAB) imzalandı. Bugün, birkaç STK, kalıcı barışı destekleyerek ve insani yardım sağlayarak Mindanao'da barışı korumak için çalışıyor. HWPL, ulusal liderler ve vatandaşlarla barışı inşa etmenin başlangıç noktası haline geldi ve barış, karşılıklı anlayış, saygı, uyum ve eğitim, din, gençlik ve kadın gibi sivil toplum ilkelerine odaklanarak Filipinler'de barışı Mindanao'nun ötesine yaydı.

 

HWPL, Bölgesel ve Uluslararası Çatışmalarda Kar Amacı Gütmeyen Özel Kuruluşlar (NPO'lar) İçin Bir Barış Modeli Sundu



Mindanao'da devletin bile çözemediği çatışmayı çözen Göklerin Kültürü, Dünya Barışı, Işığın Restorasyonu (HWPL), 2013 yılında kurulmuş ve dünya çapında barış faaliyetleri yürüten, savaşın durdurulması ve barışın sürdürülmesi amacını güden uluslararası bir barış STK'sıdır. 14 Mart 2016'da HWPL, dünyanın dört bir yanından uluslararası hukuk uzmanlarıyla Barış ve Savaşın Durdurulması Bildirgesi'ni (DPCW) duyurdu. Bu belge, 'ihtilafları önlemek ve çözmek için ulusal ve uluslararası bir yasal temel oluşturmak, din özgürlüğünü garanti altına almak, dini ve etnik kimliğe dayalı şiddet içeren çatışmaları önlemek ve ve yurttaş katılımı yoluyla bir barış kültürünü yaygınlaştırmak gibi çağın gerektirdiği barış ilkelerini içeren yasal, kurumsal ve normatif işlevleri olan uluslararası bir yasal belgedir. Buna dayanarak, HWPL, ülkeler, uluslararası kuruluşlar ve sivil toplum kuruluşları da dahil olmak üzere küresel vatandaşları, sürekli barış faaliyetleri yürüterek çatışmasız barışçıl bir dünya inşa eden faaliyetleri desteklemek için DPCW'ye katılmaya ve onunla işbirliği yapmaya çağırıyor.



Yorumlar

Popüler Yayınlar